"Historia - świadek czasu, światło prawdy, życie pamięci, nauczycielka życia, zwiastunka przyszłości..."

Żyjąc w wolnych krajach, mając świadomość bagażu historii jesteśmy przekonani, iż ci, którzy podjęli trud budowy szkoły, robili to, by tworzyć warunki do przekazywania najmłodszym dorobku intelektualnego z minionych kilku tysięcy lat historii ludzkości. Przez kilkadziesiąt lat progi szkoły opuściło tysiące uczniów. Wielu z nich, kontynuując naukę w różnych szkołach i uczelniach, dziś jest wykwalifikowaną i cenioną kadrą wielu przedsiębiorstw, instytucji. Nasza szkoła, która liczy ponad 100 lat, ma bardzo bogatą historię.

Oto kalendarium Szkoły Podstawowej nr 1 w Pieńsku :

1904
Wybudowano budynek szkolny.

1928
Początkowo w szkole zajęcia odbywały się w 23 izbach lekcyjnych. Przed rokiem 1939 uczyło się w nich 1300 dzieci. Grono pedagogiczne liczyło 15 osób.

1939
W budynku szkolnym zorganizowano szpital dla polskich jeńców wojennych. Pierwszy transport przybył do Pieńska 22 września 1929 roku po bitwie pod Kielcami. Transportem przywieziono wtedy 493 rannych. Od roku 1940 przywożono również jeńców francuskich. Część rannych umierała. Łącznie w latach 1939 - 1943 zmarło 42 polskich jeńców. Ich męstwo i poświęcenie upamiętnia pomnik z wyrytymi nazwiskami na Cmentarzu Komunalnym w Pieńsku.

1944 - 1945
W czasie działań wojennych budynek szkolny został zniszczony w 90%.

1 września 1945
Otwarcie szkoły przez komendanta wojennego ppor. Sołtysiaka, K. Korczaka i braci Hofman. W szkole rozpoczęło naukę 24 uczniów. W budynku była tylko jedna sala, w której można było prowadzić zajęcia.

25 października 1945
Powołano pierwszego kierownika szkoły. Została nim pani Olga Kamińska.

1946 - 1947
Znacznie powiększyła się liczba uczniów. Było ich już 290, sześciu nauczycieli i katecheta ksiądz Marian Sumirski. Istniało już 13 sal lekcyjnych.

1948 - 1949
Powstały liczne organizacje: Związek Harcerstwa Polskiego pod opieką pana Józefa Pietruszewskiego, spółdzielnia uczniowska - opiekun pani Zofia Chudzikiewicz, koło PCK opiekun pani Maria Trojanowska, bibliotekę prowadziła pani Stanisława Rudecka. Przy szkole zorganizowano dokształcające kursy wieczorowe. Ruszyła także trzyletnia Szkoła Przemysłowa Szklarska.

1950 - 1951
Kierownikiem szkoły został pan Wiesław Janasik, do szkoły uczęszczało 312 uczniów, grono nauczycielskie liczyło 7 osób. Prężnie działały założone wcześniej koła i organizacje.

1950 - 1960
W tych latach zostało uporządkowane obejście szkoły, wyburzono stare zniszczone toalety, posadzono krzewy i drzewa. Odremontowano i oddano do użytku salę gimnastyczną. Jednak w kronikach szkolnych brak jest szczegółowych informacji dotyczących tych lat.

13 marca 1980
Została otwarta pierwsza Izba Pamięci Narodowej, dzięki staraniom pani Michaliny Doszko. Dyrektorem szkoły była wówczas pani Maria Partyka.

11 kwietnia 1986
Szkoła otrzymała srebrny medal Opiekuna Pamięci Narodowej.

9 września 1989
Nadano szkole imię Polskich Żołnierzy Września 1939 r. I wręczono sztandar. Dyrektorem był wówczas pan Józef Żółtański. Pomysłodawcą był pan Adolf Niemirowski.

1990 - 2002
Prężna działalność Związku Harcerstwa Polskiego, reaktywowanego przez nauczyciela historii pana Andrzeja Pacholaka. Komendantem szczepu im. Obrońców Kępy Oksywskiej był druh hm. Andrzej Pacholak. W skład szczepu wchodziły: 13 Drużyna im. Szarych Szeregów (drużynowy Andrzej Pacholak), 3 Drużyna im. Zawiszy Czarnego (drużynowy Jan Małecki) oraz 25 Drużyna im. Orląt Lwowskich (drużynowa Lidia Rodziewicz), 1 Drużyna Starszoharcerska MUR (drużynowy Jarosław Reut), 1 Gromada Zuchowa Stokrotki (drużynowa Dorota Frączyk), 2 Gromada Zuchowa Leśne skrzaty (drużynowa Dorota Pacholak). Szczep zorganizował 6 obozów harcerskich oraz wiele biwaków i rajdów. Za działalność patriotyczną odznaczono jako jedyne środowisko harcerskie na Dolnym Śląsku medalem za zasługi dla Byłych Więźniów Politycznych oraz Odznaką Przyjaciół 23 Śląskiej Brygady Artylerii w Zgorzelcu. Na Placu Wolności z inicjatywy harcerzy powstał Obelisk w hołdzie tym, którzy walczyli o wolność Polski. Siedzibą harcerzy była przytulna harcówka w piwnicznej części szkoły.

Sierpień 1999
Pożar w szkole. Ogień strawił część dachu i pomieszczenia na drugim piętrze. Zniszczeniu uległo wiele eksponatów z Izby Pamięci Narodowej.

15 maja 2002
Uroczyste otwarcie drugiej Izby Pamięci Narodowej, która powstała z inicjatywy pani Krystyny Wągrowskiej. Dyrektorem szkoły była Pani Barbara Kowalczyk.

24 września 2004
15 rocznica nadania szkole imienia - Polskich Żołnierzy Września 1939r.

1 września 2005
Jubileusz 60-lecia działalności oświatowej i wychowawczej szkoły.

1 września 2006
Dyrektorem szkoły została Pani mgr Agata Słapczyńska.